بتونه چیست ؟
به ماده ای گفته می شود که برای پرکردن منافذ و درز ها و خلل و فرج ها، ترک خوردگی ها، زدگی ها، پوشاندن سر پیچ ها و میخ ها و در محل اتصالات به کار برده می شود بتونه کاری بعد از آخرین مرحله پرداخت و قبل از رنگ کاری صورت می گیرد.
به طور کلی در انتخاب بتونه باید موارد زیر رعایت شود:
1)محلی که قرار است با بتونه پر شود
2)نوع چوبی که با بتونه پر شود
3)نوع رنگی قرار است با بتونه پر شود
4)نوع آستر همرنگی که قرار است تغییر رنگ در زمینه چوب به وجود آورد
بتونه های مورد مصرف در صنایع چوب :
1)بتونه چوب
2)بتونه همرنگی
بتونه چوب:
این بتونه ماده ای است ژله مانند و شفاف که از ترکیب سلولز و مواد رقیق کننده به دست میاید . از این بتونه برای پر کردن زدگیهای کوچک و خلل و فرج چوبهایی درشت بافت استفاده میشود. حلال آن تینر فوری و رقیق شده آن میتواند کار سیلر را انجام دهد. شفافیت این بتونه باعث میشود که در زیر رنگهای شفاف تا عمق روزنه ها آشکار شود و زیبایی چوب را افزایش دهد. سطح مورد نظر را با تینر یا محلول رقیق شده نیترو سلولز میپوشانند. بعد از خشک شدن آن سطح بتونه شده باید سنباده شود تا فقط بتونه داخل روزنهای چوب باقی بماند. بعد از پرداخت کار می توان سطح کار را آستری زد و یا رنگ کرد.
بتونه همرنگی:
این بتونه از مخلوط گلهای معدنی ، پودر گل سنگ، سریش یا سریشم ورنگهای پودری و آب به دست می آید . از این بتونه برای پر کردن حفره ها و کنده کاریهای . سوراخهای ریز و درشت در چوب استفاده کرد.
در مرحله بعد بر روی آنها آستری (هم رنگی) میخورد و به منظور همرنگ کردن آنها با قسمتهای دیگر چوب استفاده میشود.
رنگینه های معدنی که در تهیه این بتونه به کار میرود
گل مل : که به رنگ سفید متمایل به زرد است و بیشترین سهم در تهییه بتونه را دارد .
گل اخرا : یا اکسید آهن که به رنگ مایل به قهوه ای است .
گل امرا : که به رنگ قهوه ای تیره است .
گل ماشی : به رنگ متمایل به نارنجی است .
لاجورد : که به رنگ آبی تیره ( لاجوردی ) است .
گل زرد کرم: به رنگ زرد سیر است .
گل سینکا : که پودر خیلی نرم و به رنگ سفید است.
و سریش یا سریشم: که در بتونه کار چسبندگی همه مواد را به چوب دارد.
باید توجه داشت که در ساخت بتونه غلظت آن بسیار مهم است. هر چه رقت (شل بودن) بتونه کم باشد چسبندگی آن نیز بیشتر خواهد شد و نشست آن نیز افزایش خواهد یافت.
بعد از پرداخت در محل بتونه شده گودی به وجود میاید برای اینکه بتونه نشست بیشتری نداشته باشد میتوان بتونه را در دو مرحله بر روی کار زد .ابتدا بتونه را رقیق کرده بر روی کار می زنیم و پس از خشک شدن و در مرحله بعد میتوان از بتونه غلیظ استفاده کرد.
در تهیه بتونه های همرنگی ازدوده نیز استفاده میشود. از دوده به عنوان رنگ سیاه استفاده میشود .بهترین نوع دوده یدون چربی است ( دوده سوئدی).
بتونه روغنی :
این بتونه را میتوان به دو صورت رنگی و سفید تهیه کرد که نوع سفید آن همان بتونه شیشه است که برای محکم کردن شیشه از آن استفاده میشود (فقط استفاده در آهن آلات).
بتونه های ذکر شده کلیه بتونه های مورد مصرف در چوب می باشد فقط بتونه های روغنی مورد استفاده چوب نمی گردند.
خلاصه مطلب :
بتونه به دو صورت همرنگی و تک رنگ مورد استفاده هست که برای ساخت اون ترکیبات مختلفی ذکر شده. بتونه ها عموما برای پرکردن درزها ،شیارها و زدگی های چوب و یا برجسته کردن درزها مورد استفاده قرار می گیرد .
جهت ساخت بتونه هایی برای برجسته کردن درزها استفاده از ترکیب چسب چوب،مل،دوده صنعتی و کمی آب استفاده خواهد شد یا هر ترکیب مشابهی که هدف را تامین کند . این بتونه رنگ کاملا سیاهی بخاطر وجود دوده داره که میتونیم به جای دوده از گل رنگ هایی که در بالا ذکر شده برای داشتن رنگهای متفاوت استفاده کنیم. در معرق کاری علاوه بر بتونه کاری ، از این ترکیب برای چسباندن قطعات برش خورده به زیر کار هم استفاده خواهد شد که دلیل اصلی اون جلوگیری از سپیدک زدن سطح کار بعد از پرداخت کار هست .
مواد مورد استفاده در بتونه کاری:
گلها و پودر های رنگی :
مل : ماده اصلی بتونه نیز می باشد که به آن گل بتونه هم می گویند. مل همان کربنات کلسیم CaCo3 است به رنگ سفید مایل به کرم مل ماده اصلی بتونه است و خمیر بتونه را تشکیل می دهد.
اخرا : همان اکسید آهن است به رنگ قرمز که در آب و کلیه روغن ها حل می شود در رنگ کاری چوب برای همرنگی بتونه (تغییر رنگ بتونه) به کار می رود
پودر امرا : این گل به رنگ قرمز مایل به قهوه ای است
گل ماشی : به رنگ زرد می باشد و برای ساخت بتونه همرنگی مورد استفاده قرار می گیرد
دوده : به رنگ مشکی بوده و در ساخت بتونه همرنگی مورد استفاده قرار می گیرد
سریش : ماده ای است پودری ( آرد مانند ) به رنگ سبز کمرنگ که هنگام ترکیب با آب چسبندگی پیدا می کند سریش به بتونه استحکام می بخشد اگر مقدار سریش را بیشتر از اندازه معمول بگیریم، بتونه خیلی سفت می شود برای 100 گرم مل 10 گرم سریش در ساخت بتونه استفاده شود.
آب : از آب جهت مخلوط و ترکیب شد ن و به حالت خمیری در آمدن در بتونه کاری استفاده می کنند.
سینکا : پودری است سنگین و سفید تر ازمل وزن مخصوص آن بیشتر از پودر مل بوده، و در ساختن بتونه روغنی به کار می رود. اگر به مقدارلازم مصرف شود رنگ ها و روغن ها را روان می کند، ولی مقدار بیش از حد آن از مقاومت رنگ و بتونه می کاهد.
انواع بتونه:
بتونه سیریشی: ترکیبی از (خاک اره , کمی مل ,چسب چوب , آب )
بتونه سیریشی : (مل , سیریش , آب )
بتونه روغنی: ( مل , پودر سینکا , آب , روغن الیف , رنگ روغن )
به طور کلی در انتخاب و مصرف بتونه باید موارد زیر را در نظر گرفت:
1 – محلی که باید با بتونه پر شود.
2 – نوع چوبی که باید بتونه شود.
3 – نوع رنگی که کار را پوشش می دهد.
4 – نوع آستر همرنگی که در تغییر رنگ زمینه چوب به کار می رود.
ابزار بتونه کاری :
کاردک : کاردک به شکل مثلث متساوی الساقین است دسته چوبی در راْس مثلث توسط قطعه فلزی حلقوی وصل شده.
لیسه : نیز یک قطعه فلزی قابل خمش منتها به شکل مستطیل.
تخته بتونه : وسیله ای است جهت ساختن بتونه باید سطح تخته بتونه از فیبر یا تخته رنده شده و صاف باشد.
بازید و مشاوره رایگان
شاهیان